Сайлаудың әділ, шынайы және ашық өтуі үшін азаматтардың сайлауға қатысуы және сайлаудың ұйымдастыру тәртібі бойынша да нақты қағидалар бар. Азаматтардың сайлауға қатысуына қатысты мынадай талаптар бар:
- дауыс берудің жалпыға теңдей мүмкіндігі;
- тікелей немесе жасырын дауыс беруге мүмкіндіктің болуы;
- дауыс берудің еркіндігі және дауыс беруге мәжбүрлемеу приципі.
Сондай-ақ, ұйымдастыру тәртібіне қатысты келесі қағидалар бар:
- сайлаудың бекітілген мерзімнен кешіктірілмей ұйымдастырылуы (яғни, сайлаудың өтуін жариялау және оны іске асыру);
- таңдау құқығының болуы, яғни тек бір ғана кандитатты тіркеуден аулақ болу;
- сайлауды ұйымдастыру шараларының заңнама талаптарына сәйкес әділ әрі ашық болуы.
Қорыта келгенде айтарымыз, сайлау – азаматтардың билікке, мемлекетті басқару саласына араласуын қамтамасыз ететін маңызды құрал. Оны дұрыс пайдалану қарапайым халық пен мемлекетті басқару аппаратына тікелей тәуелді.